در بیست سومین نشست ادبی شبهای کابل عنوان شد: شعر نقاشی تاریخ است
هارون مجیدی
کارنامۀ ادبی _ فرهنگی محمد افسر رهبین شاعر نامآور کشور روز پنجشنبه با حضور دههاتن از شاعران، فرهنگیان و دانشجویان به همت خانه ادبیات افغانستان در برنامۀ «شبهای کابل»، مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
محمدافسر رهبین شاعر، پژوهش‌گر، منتقد و مترجم نامآشنایی افغانستان است که سال‌های دراز در راستای شعر و ادب در کشور فعالیت کرده است.
این نشست ادبی عصر روز پنجشنبه در تالار کنفرانسهای دانشگاه ابن سینا برگزار شد، منتقدان به بررسی کارکردهای ادبی – فرهنگی آقای رهبین پرداختند.
در آغاز این برنامه، عبدالشکور نظری مسوول دفتر خانۀ ادبیات افغانستان در کابل ضمن خوش‌آمد گویی به مهمانان بیست و سومین برنامۀ شبهای کابل، نگاهی گذرا به برگزاری برنامه‌های گذشتۀ شبهای کابل داشت و گفت: «بنای شبهای کابل روی نقد بود و هدفِ کارگزاران این برنامه، توسعۀ فرهنگِ نقد و نقدپذیری در سرزمین مان بود که همه دوست داشتیم تا تولید گفتار شود و گفتمان‌های تازه‌یی به میان آید و چهره‌هایی که برای غنایِ فرهنگ این سرزمین می‌کوشند، ستایش شوند.»
عبدالشکور نظری ضمن یادآوری از کارهای ده سالۀ خانۀ ادبیات افغانستان افزود، ما در شبهای کابل تلاش‌های خود را انجام داده‌ایم و آرزو داریم چهره‌های تازه‌وارد در این عرصه کارهای بیشتر از این انجام دهند.
او هدف از برگزاری بیست و سومین شب از شبهای کابل را چنین بیان کرد: «این شب را ویژۀ کارهای استاد محمد افسر رهبین قرار دادیم؛ چون رهبین از پیش‌گامان ادبیات معاصر افغانستان هستند و دارای کارنامۀ ادبی درخشانی هستند. استاد رهبین زحمت‌های فراوانی برای کارهای فرهنگی در سرزمین ما کشیده‌اند.»
مجیب مهرداد شاعر و استاد دانشگاه که یکی از سخنرانان اصلی این نشست بود، ضمن بررسی کارکردهای استاد محمد افسر رهبین، در خصوص جریان شعر نو در افغانستان نیز صحبت کرد.
مهرداد، استاد محمد افسر رهبین را از دُرخشان‌ترین چهره‌های ادبی- فرهنگی دهۀ شصت خورشیدی در افغانستان خواند و گفت: ما در تاریخ ادبیات معاصر افغانستان شاعرانی داشتیم که تنها به تولید شعر پرداخته‌اند و مجموعه‌های فراوانی را به نشر رسانده اند؛ اما متأسفانه اندک شاعرانی داشتیم که فراتر از دغدغۀ سرایش و پرداختن به شعر، روی نقد و بررسی شعر معاصر بپردازند، استاد محمد افسر رهبین از میان این انگشت‌شمار شاعران است.
این استاد دانشگاه، استاد محمد افسر رهبین را شاعر همیشه به روز خوانده گفت: «استاد رهبین در میان شاعران هم‌روزگارش تلاش میکند که پیوندی بیشتری با مباحث ادبی زبان فارسی- دری داشته باشد.»
مهرداد، با اشاره به آثار نشر شده از استاد محمد افسررهبین و با یادآوری از کتاب «هم آب و هم آتش» او گفت: «در این کتاب می‌نگریم که استاد با دید ژرف و دقیق به بررسی زنده‌گی و کارنامۀ فرهنگی شهید عبدالقهار عاصی پرداخته است و شعر او را از منظرهای گوناگون و تخصصی بررسی کرده است؛ این کار در روزگار خود از کتاب‌های بی‌مانند در ادبیات معاصر افغانستان بوده است.»
حفیظ‌الله شریعتی )سحر (استاد دانشگاه و عضو هیئت مدیره خانه ادبیات افغانستان، سخنران دیگر این نشست بود. شریعتی با ستایش کارنامۀ ادبی- فرهنگی محمدافسر رهبین، گفت، «استاد محمد افسر رهبین از شاعران واقع‌گرای روزگارِ ماست»
او با اشاره به شماری از شعرهای استاد محمد افسررهبین افزود، شعرهای استاد پایان‌بندی‌های زیبایی دارد و می‌تواند از ماندگارترین شعرهای روزگار ما باشد.
شریعتی در بخش دیگری از سخنان خود، افزود: «استاد رهبین در شماری از شعرهایش دُچار سرایش شعر سخت شده است و این همان گرفتاری در لایه‌های زبان و گفت‌وگو با بازی‌های زبانی است.»
در پایان این برنامه ادبی، استاد محمدافسررهبین ضمن سپاس‌گزاری از برگزار کننده‌گان بیست و سومین برنامۀ شبهای کابل، گفت: «ما هر چه هستیم میراث روزگار خود برای آینده گان هستیم.»
استاد رهبین با بیان این‌که شعر نقاشی تاریخ است، تاکید کرد: شعری که با تاریخ پیوند نداشته باشد، یکی از ارزش‌های خود را از دست داده و کم‌مایه‌تر شده است.
استاد رهبین در ادامۀ سخنان خود افزود: «من به دو دلیل هیچ‌گاه مدافع شعر خود نیستم؛ یکی به عنوان این که من هم در بعضی مواقع در پیوند به شعرِ شاعران معاصر قلم فرسایی کرده‌ام و دوم این که اگر بپذیریم شعر حادثه‌یی است در زمان، پس هر شعر را در زمان خاص خودش باید تحلیل و بررسی کرد.»
محمد افسر رهبین متولد سال ۱۳۳۷ خورشیدی در ولایت پروان است. رهبین لیسانس خود را در سال ۱۳۵۸ دریافت کرده است.
کارنامه فعالیتهای فرهنگی و رسانهای استاد رهبین:
ـ مسوول ارزیابی نشرات تلویزیون ملی افغانستان.
ـ رییس هنر وادبیات رادیوتلویزیون ملی افغانستان.
ـ رییس فرهنگ و ادب وزارت اطلاعات و فرهنگ.
ـ رایزن فرهنگی افغانستان در کشور هندوستان.
– مسوول امور فرهنگی کمیسیون ولایت غزنی.
استاد محمد افسر رهبین در ضمن این مسوولیت شماری از نشریات و مجلاتی چون آواز، فریاد عصر، فرهنگ، خورشید، میزان و گاهنامۀ غزنی را نیز داشته است.
استاد محمد افسررهبین در جریان سال‌های کار و فعالیتش در حوزۀ فرهنگ و ادب در افغانستان، دست به نشر شماری از کتاب‌های شعری و پژوهشی زده است:
۱ ـ در خط فاصله‌ها( ۱۳۶۷ ) شعر
۲ ـ خط مشی(۱۳۷۷ ) شعر
۳ ـ ترانه‌های شبانگاهی ( ۱۳۷۹ )شعر
۴ ـ هم آب هم آتش( ۱۳۸۰ ) نقدشعر
۵ ـ من و مادرم( ۱۳۸۴ ) شعر
۶ ـ بیست سوگ‌سرود برای موجزدگان سونامی آسیا( ۱۳۸۵ ) شعر
۷ ـ هزارنای( ۱۳۸۹ ) شعر
۸ ـ غریبنواز ( ۱۳۸۹ ) ترجمه از منبع اردو
۹ ـ رند شیراز و طوطی هند( ۱۳۸۹ ) پژوهش
۱۰ ـ شاعران فارسی سٌرا در هند( ۱۳۸۹ ) ترجمه از منبع اردو
۱۱ ـ زخم ( ۱۳۸۹) غزل‌های اردو
۱۱ـ علم گنج (شعر)
از استاد محمد افسر رهبین دو دفتر شعر، یک اثر پژوهشی و غبار خاطر ترجمۀ از اثر مولانا ابوالکلام آزاد آمادۀ چاپ هستند.
محمد افسر رهبین به تازه‌گی‌ها به عنوان رایزن فرهنگی دولت اسلامی افغانستان به جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده است.
بیست و سومین برنامۀ شبهای کابل با برداشتن عکس‌های یادگاری و گفت‌وگوی آزاد به پایان رسید.