در نشست چشمانداز ادبیات کودک و نوجوان در کشورهای عضو اکو بیان شد: ادبیات کودک و نوجوان در افغانستان مظلوم است
روابط عمومی خانه ادبیات افغانستان: نشست چشمانداز ادبیات کودک و نوجوان در کشورهای حوزه اکو با حضور مصطفی رحماندوست، نویسنده کودک و نوجوان؛ حمیدرضا شاهآبادی، مدیرعامل انتشارات بینالمللی الهدی؛ محمدسرور رجایی، معاون خانه ادبیات افغانستان و افتخار حسین عارف، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو در دفتر این مؤسسه برگزار شد.
نشست یادشده ساعت ١۵ سهشنبه ۴ شهریور (سنبله) 1393 در دفتر مؤسسه فرهنگی اکو در تهران با سخنرانیشاهآبادی آغاز به کار کرد. او با اشاره به اینکه از منظر جامعهشناختی، کودک، انسان غیر متکلف اجتماعی است، گفت: «کودکی، مفهومی ذهنی است و مفاهیم ذهنی متفاوت هستند و در دورههای تاریخی و جوامع مختلف، معانی متفاوتی پیدا میکنند. این مفهوم بسته به وضعیت اقتصادی جوامع و موقعیتهای تاریخی متفاوت است. از دوره صنعتی شدن و بهتر شدن وضعیت اقتصادی و کم شدن نیاز به نیروی کار، گروهی به وجود آمد که توانست تکلیف اجتماعی به عهده نگیرد و وقت خود را صرف آموزش و بازی کند. در کشور ما تقریبا از دوره مشروطه این اتفاق رخ داد. نخستین کتاب کودک در سال ۱۳۱۱ قمری برابر با ۱۲۵۰ خورشیدی منتشر شد. در این دوره، مفاهیم تازهای به اندیشه و تفکر وارد شد».
شاهآبادی در بخش دیگری از سخنانش افزود: «در کشورهای منطقه اکو که جریانی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقریبا یکسانی را پشت سر گذاشته است، ادبیات کودک تقریبا همزمان شکل گرفت، اما برخی از حوادث تاریخی و سیاسی، فرآیند رشد را در برخی از کشورها مختل کرد. به این ترتیب، تفاوتهایی در این کشورها دیده میشود. خالقان نخستین آثار ادبیات کودکان، نویسندگان بزرگسال بودند. در برخی از کشورها این روند همچنان ادامه دارد، ولی در ایران، خوشبختانه جریان متفاوتی شکل گرفت. تشکیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شورای کتاب کودک، نقاط عطف در جریان ادبیات کودکان ایران هستند.
وضعیت اقتصادی جوامع در شکلگیری دوران کودکی اهمیت بسیاری دارد. سازمانی مانند اکو که کارش را بر اساس پیمان اقتصادی تعریف کرده، امکان خوبی است برای یکدستتر کردن جوامع از نظر فرهنگی. ادبیات کودک، زبان مشترک جهانی است و این زبان مشترک اگر به آن توجه بیشتری شود، امکان پیوند ملتها و همکاریهای بیشتری را فراهم میکند که به سود همه جوامع است».
مصطفی رحماندوست، شاعر کودک و نوجوان هم با اشاره به تبادل فرهنگی و مشترکات فرهنگی، قصههای عامیانه و ادبیات کلاسیک کشورهای منطقه اکو را منبعی برای تولید ادبیات کودک مشترک عنوان کرد. ما میخواهیم ادبیات اکو قابل پیوند و تداوم باشد. زبان فارسی، زبان دین در برخی کشورها مانند چین، هند و پاکستان بوده و رواج داشته است. زبان ترکمنها نیز در گذشته پارسی بوده و در ترکیه حدود هشت هزار واژه فارسی وجود دارد».
محمدسروررجایی، معاون خانه ادبیات افغانستان و مدیرمسئول مجله باغ نیز در این نشست گفت: «ادبیات کودک و نوجوان در افغانستان سابقهای طولانی دارد، ولی در این سالها مظلوم واقع شده است و نگاه صحیحی به آن نمیشود. از مؤسسه اکو تقاضا دارم راهنمایی و حمایتشان را از ادیبان افغانستانی فعال در بخش کودکان و نوجوان که در ایران مهاجر هستند، دریغ نکنند. برای ما جای سؤال است که چرا در این سالها هیچ مجموعهای در حوزه ادبیات کودک و نوجوان افغانستان در ایران منتشر نشده است. تنها گزیده شعر «یک آسمان گنجشک» را یک دهه پیش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ایران منتشر کرد. تشکیل کانون نویسندگان کودک و نوجوانان افغانستان در ماههای گذشته با همکاری انتشارات بینالمللی الهدی را کاری ارزشمند و درخور قدردانی میبینم، ولی نگاه حمایتی آن که تنها به نویسندگان کودک و نوجوان در داخل افغانستان محدود شده است، منصفانه نیست».